Mijn column in het Reformatorisch Dagblad van gisteren (20-12-2011).
Vrede op aarde, zongen de engelen in de Kerstnacht. Het was toen niet te zien en het is nog niet te zien. Het is een geloofszaak. Geweld voert de boventoon.
De christelijke minderheid in Egypte wordt hoe langer hoe meer gediscrimineerd en onderdrukt, terwijl het Egyptische leger op een schaamteloze manier optreedt tegen alles wat mogelijk dissident is. De zogenaamde Arabische lente gaat met veel bloed gepaard en maakt het perspectief voor christenen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten allengs somberder. En niet alleen voor hen: de democratisering waar velen in de Westerse wereld op hoopten, blijkt vooral op islamisering uit te lopen. Als wij straks in onze veilige kerkgebouwen ongestoord kunnen samenkomen, is er alle reden om te bidden voor broeders en zusters die het steeds moeilijker krijgen.
Ook in ons land is van ‘vrede op aarde’ weinig te zien. Integendeel: hoe langer hoe meer lijkt de consensus zich af te tekenen dat alle religie in de kern gewelddadig is. Men gooit voor het gemak islamitisch gemotiveerd terroristisch geweld op één hoop met andere vormen van ‘geweld’. Religie leidt tot geweld tegen dieren, en daarom moet de godsdienstvrijheid maar worden ingeperkt, vindt de dierenpartij, en met haar een meerderheid van ons volk. Bij seculiere kranten en tv-programma’s mocht Marianne Thieme uithuilen over die vervelende Eerste Kamer, die zich zo politiek zou hebben opgesteld, als was het de Tweede Kamer. Dat was juist niet het geval, de argumenten waren van hoogst principiële kwaliteit. Maar het beeld is bevestigd: religie gaat gepaard met geweld.
Verontrustend, vooral omdat in de zaak van het misbruik in rooms-katholieke kring dienaren van de kerk zelf zich schuldig hebben gemaakt aan seksueel geweld. Schokkend om te beseffen dat weerloze jonge kinderen soms jarenlang het slachtoffer werden van dit geweld. Voor dat leed zijn geen woorden. De kerk moet een veilige plek zijn.
In de beeldvorming wordt echter alles al snel op de ene hoop van religie geveegd. Daardoor staat godsdienst er op als achterlijke, gewelddadige ideologie en orthodoxie als iets engs. Hoe kan de kerk in deze context geloofwaardig spreken over vrede op aarde? Laten we benadrukken dat niet wij de vrede op aarde maken, dat kerkmensen niet een soort natuurlijke morele superioriteit hebben. Jezus Christus wilde alle geweld ondergaan, tot het laatste toe, om degenen die Hem geweld aandeden, te bevrijden en te verzoenen met God. Hij breekt de keten van geweld. Hij is onze vrede, schrijft Paulus. Dus toch: vrede op aarde.
Gezegend Kerstfeest toegewenst.