Mijn column in De Waarheidsvriend van 23 maart j.l.
Lidmaatschappen zijn uit, abonnementen zijn in. Alle traditionele verenigingen, omroepen en politieke partijen ervaren deze trend. Mensen willen zich niet langdurig binden met een formeel lidmaatschap, en al helemaal niet levenslang. Kortdurende abonnementen, waar je per maand van af kunt, doen het daarentegen goed. Dat geldt van streamingdiensten als Netflix, waar je voor een bescheiden bedrag per maand een enorm aanbod aan films krijgt. Iets vergelijkbaars is de toename van leasen in plaats van kopen. Dat begon bij auto’s, maar via cv-ketels en grote huishoudelijke apparaten dringt het leasen steeds verder door.
In die context zijn we kerk, waar je geacht wordt belijdenis te doen en dan voor je leven lid te zijn. Moeten we misschien iets met de trend naar korter durende verbintenissen? Wat mij betreft: op sommige gebieden wel, op andere niet.
Op financieel gebied kan de kerk wel experimenteren met de trend naar abonnementen. Elk jaar gaat het op de belijdeniscatechisatie ook over de financiële kant van de kerk en de verantwoordelijkheid van belijdende leden daarvoor. Steevast levert dat de vraag op wat een goede richtlijn is voor giften aan de kerk en hoe dat dan werkt. Eigenlijk vragen die catechisanten naar een soort abonnementsvorm. Dat klinkt misschien vreemd, maar de apostel Paulus organiseerde nog geen Kerkbalans en kende ook de figuur van de ‘vaste vrijwillige bijdrage’ niet. Die zijn ooit uitgevonden. Het is een experiment waard om mensen die wekelijks naar de kerk komen, een abonnement te laten afsluiten waarmee maandelijks aan de kerk wordt gedoneerd.
Op een belangrijker punt kan de kerk niet mee in de trend naar abonnementen: als je belijdenis doet, markeert dat geen lidmaatschap als van een partij en al helemaal geen abonnement waar je desnoods morgen al van af kunt. Lid zijn is ledemaat zijn van Christus. Het is je plaats accepteren in het koor van de kerk der eeuwen waar je door de doop bij werd geplaatst. De lofzang moet gaande blijven, en daar stap je niet zomaar bij weg. Dat vraagt levenslange toewijding, maar in het licht van Pasen krijg je daar nooit spijt van.