BR-reclame

Mijn column in het RD van vandaag.
In de reclame draven vaak BN’ers (Bekende Nederlanders) op om een product aan te prijzen. Kennelijk werkt die truc, anders zou deze niet zo veel worden toegepast. Vreemd eigenlijk, want gesteld dat je die BN’er inderdaad ook kent (er zijn er tegenwoordig zo veel), en ook nog eens graag mag, waarom zou iemand die veel van voetbal weet opeens ook veel van energie weten – bijvoorbeeld? Hoe dan ook, BN’ers zelf varen er wel bij, want reken er op dat er met die schnabbels goed wordt verdiend. Zo zullen ze zich wel oppeppen voor dit sneue werk: even doorbijten en dat cabrio’tje is verdiend.
Het leek onvoorstelbaar dat de gereformeerde gezindte hierin mee zou gaan door BR’ers (Bekende Refo’s, klinkt niet echt lekker) in te schakelen in reclame. Toch stond onlangs in deze krant een advertentie van een autobedrijf, waarbij drie BR’ers, met foto erbij, een duit in het reclamezakje deden. Keurig verdeeld qua kerkverbanden en leeftijden gaven ze hoog op van kwaliteit en service van het bedrijf. Dit is voer voor sociologen: een ontluikende cultuur van beroemdheden in refoland?
Is daar wat mis mee? Het is niet te verwachten dat excessieve beloningen zijn uitgekeerd, en aan de degelijkheid van het autobedrijf hoeft niet getwijfeld te worden. Maar willen we wel mee in die cultuur dat een betrouwbaar geacht persoon wordt ingezet om een product te promoten? Natuurlijk gebeurt dat allang bij zogenaamde comités van aanbeveling, waar met name predikanten hun steun uitspreken voor een organisatie. Ook daarbij kun je je afvragen waarom mensen zo tot boegbeeld worden gemaakt, en of het effectief is om je organisatie door dertig personen in comité te laten aanbevelen. Maar dan gaat het nog om goede doelen en organisaties zonder winstoogmerk. Dat is toch anders.
Om eens een hellend vlak-argument te wagen: waar leidt dit toe? Een concurrerend autobedrijf dat andere BR’ers aan zich weet te binden? Tegen elkaar opbiedende concerns? Beletterde auto’s op het kerkplein? Nee, tot shirtreclame zal het niet komen, noch ook tot complete reclamepakken als in de autoracerij. Maar een emeritus predikant die Kukident aanprijst als “degelijk” is denkbaar. Of theologen met hippe brillen in een reclame van een opticien (‘voor een scherpe blik!’). Jeugdwerkers die vakantieparken of motoren aanprijzen. Een reclamebureau RefAd waar je BR’ers kunt inhuren.
Zo ver is het nog lang niet, gelukkig. Maar laat commercialisering ons niet van onze kerntaak afleiden. Ieder bij zijn leest. We laten autobedrijven toch ook geen predikanten aanbevelen?